Yunanistan’da telekulak skandalı: Başbakan Miçotakis neden özür diledi, kulislerde neler konuşuluyor?

Güncelleme 3 saat ilkin

Stelyo Berberakis, Atina

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, asla beklenmedik bir
dönemde siyasal kariyerinin en tehlikeli sonuç günlerini yaşıyor.

Zira kamuoyu araştırmalarına nazaran üçüncü parti konumundaki Panhelenik Toplumcu Hareket’in (PASOK) yeni lideri Nikos Androulakis’in telefonunun 2021 yılının Eylül ve Ekim aylarında dinlendirilmiş olduğu ortaya çıktı. Androulakis o dönem Avrupa Parlamentosu (AP) üyesiydi ve 12 Aralık 2021’de PASOK lideri olmuştu.

Androulakis’in telefonunun, direkt Başbakanlığa bağlı olan Yunanistan Ulusal İstihbarat Teşkilatı (EYP) tarafınca dinlendirilmiş olduğu ortaya çıktı.

Yunan basınında vaka “büyük siyasal skandal” olarak nitelendirildi.

Başbakanı Miçotakis’in ilk tepkisi, Androulakis’ten özür dilemek oldu.

Miçotakis ilkin “Telefon dinlenmesi benden habersiz yapılmış oldu. Bu, asla kabul edilebilecek bir durum değil” dedi. Sonrasında da aynı gün, “bu mevzuda kendisini bilgilendirmediğini” söylediği EYP Başkanı Panayottis Kontoleon’un istifasını kabul etti.

Peşinden Başbakanlık Genel Sekreteri ve hem de Miçotakis’in yeğeni Grigoris Dimitriades çekilme etti.

PASOK lideri Androulakis, “telefonunun dinlenmesinin araştırılması için Parlamento’da bir soruşturma komisyonu oluşturulmasını” önerdi. Miçotakis hızla bu öneriyi kabul etti.

Androulakis, istifasından ilkin Kontoleon’u ziyaret etti. EYP Başkanı istifası öncesi PASOK liderine, “telefonunun dinlenmesi emirinin Atina Savcılığı’ndan geldiğini” söylemiş oldu. Savcılığın kimin talebi üstüne harekete geçmiş olduğu ise hala bilinmiyor.

Yunanistan medyasında, Ermenistan ve Ukrayna’nın, Androulakis’in AP üyesi olduğu dönemde katılmış olduğu gizli saklı bir görüşmede Çin heyetiyle nelerin konuşulduğunun öğrenilmesi için telefonunun dinlenmesini istediği, EYP’nin de bunun üstüne savcılığın talimatıyla Androulakis’in telefonunu dinlediği yolunda haberler yayımlandı.

Sadece Ermenistan ve Ukrayna’nın Atina Büyükelçilikleri, iddiaları jet hızıyla tepki göstererek yalan olduğunu beyan etti.

EYP’yle ilgili olarak “özrü kabahatinden büyük” şeklinde yorumlar yapılmış oldu. Androulakis de EYP’in açıklamalarını inandırıcı bulmadı.

Yunanistan’da, Androulakis’in, Eylül 2021’de PASOK liderliği için adaylığını duyuru ettikten sonrasında iktidardaki tutucu Yeni Demokrasi Partisi’nin (YDP) radarına girmiş olabileceği de konuşuluyor.

2023’deki genel seçimler yaklaşırken, PASOK’un, “YDP’ye mi yoksa ana karşıcılık partisi Köktencilik Sol Koalisyon’a (SYRİZA) mı daha yakın bulunduğunu öğrenmek için Miçotakis’in ya da siyasal bürosunun talimatıyla Androulakis’in telefonunun dinlenmiş olabileceğini söyleyenler de var. Sadece bu senaryo da pek inandırıcı bulunmuyor.

Androulakis’in telefonunun, geçen yıl iki ay süresince niçin ve kimler tarafınca dinlendirilmiş olduğu muammaya dönüştü.

Beklenmedik telekulak skandalı, Miçotakis’in siyasal karnesindeki not ortalamasını düşürdü.

Miçotakis, 2019’da yüzde 40 oyla iktidara ulaştıktan sonra bugüne dek hep “asla açık vermeyen, samimi, dürüst, AB ve ABD’de saygı duyulan bir Başbakan” olmaya çalıştı. Sadece Androulakis’in telefonunun Başbakanlığa bağlı EYP tarafınca dinlendiğinin ortaya çıkması, onun imajını ister istemez karalamış oldu.

SYRİZA lideri Aleksis Çipras, Miçotakis ve hükümetinin “derhal çekilme etmesini” talep etti. Öteki karşıcılık partileri de Miçotakis hükümetini sert dille eleştirme fırsatı buldu.

Başbakan Miçotakis, skandalın patlak vermesinden birkaç gün sonrasında kameraların önüne geçerek ulusa seslendi, “Androulakis’e yönelik telefon dinlenmeleri yasalara uygun olabilir sadece meydana getirilen büyük bir hataydı. Bu vakadan haberim yoktu. Fakat bu bilgiyi edinmiş olsaydım bunun yapılmasına asla izin vermezdim” dedi.

Miçotakis sonrasında, “EYP’nin bilgilendirme mekanizmalarında yapılacak bir takım değişikliği deklare etti, kurumun Şeffaflık Komisyonu nezaretinde Parlamento tarafınca denetleneceğini” deklare etti.

Her ne kadar özür dilese ve “Haberim yoktu, olsaydı bunu önlerdim. Savcılık talimatıyla meydana getirilen dinlemeler yasal bile olsa bu büyük bir hataydı” dese de, Miçotakis’in “telefon dinleme” mevzusunda oldukça kırılgan olan Yunan kamuoyu nezdinde ne kadar puan kaybettiğini süre gösterecek.

Son gelişmelerin peşinden iktidardaki YDP’nin, 2023 seçimlerini “daha erken bir tarihe çekme” planlarını rafa kaldırması planlanıyor.

Yunanistan’da şimdiden telekulak skandalının, Haziran 2023’te yapılması öngörülen genel seçimleri ne seviyede etkileyeceği konuşuluyor.

Yeni seçim yasasına nazaran, Haziran 2023 seçimleri, nisbi temsil sistemiyle yapılacak. Bu durumda hiçbir büyük partinin (YDP ya da SYRİZA) tek başına iktidara gelme olasılığı yok.

Bu durumda birinci ve ikinci sırada yer alacak partiler, üçüncü parti olacağı sanılan PASOK ile ortaklık yapmak için birbirleriyle yarışacak.

Androulakis’in telefonunun dinlendiğinin ortaya çıkmasından sonrasında, “eğer oldukça ciddi bir mazeret” gösterilmezse “ya da bu vaka o zamana kadar başka bir vakadan dolayı unutulmazsa”, PASOK liderinin, telefonunu dinleyen YDP ile -dolayısıyla Miçotakis ile- işbirliğine girişmesine pek talih tanınmıyor. Şimdilik doğal…