Ukrayna’nın taaruz ilerleyişi hangi tehditleri barındırıyor?

Ukrayna, Eylül başına başlatmış olduğu karşı taaruzla Rus birliklerini binlerce kilometrekarelik alanda geri püskürttüğünü açıklıyor. 

BBC’nin Müdafa Muhabiri Jonathan Beale, savaşın altınca ayında Kiev’in elde etmiş olduğu bu başarının arka planını inceledi ve Kiev’i bekleyen tehditleri sıraladı.

____________

Yazın konuştuğum üst düzey bir askeri uzman bana, “Ukrayna’nın sürpriz yapma yeteceğini hafife almayın” demişti. Bu cümleyi kurduğu sırada Rusya Donbas bölgesinde ilerlemeye devam ediyordu.

Ukrayna’nın sürpriz yapabilme kabiliyeti bu harbe damga vurdu. Rusya’nın Kiev çevresinden çekilmesinin sağlanması ve yakın vakit ilkin Kırım’da meydana getirilen saldırılar… 

Ülkenin doğusunda şimdi bir sürpriz daha yaşanıyor.

Her ne kadar yavaş ilerlese ve asker kaybı yaşasa da, bu bölgede kazanım elde eden bugüne dek Rusya’ydı. Şimdi kazanım elde taraf Ukrayna. Hem de günler içinde binlerce kilometrekarelik bir alan geri alındı.

En büyük kazanımlar Harkov şehrinin doğusunda elde edildi. İngiltere’nin son danışma raporları, Ukrayna’nın Londra şehrinin iki katı büyüklüğünde bir alanı geri aldığını gösteriyor. Sadece ilerleyişin tam tespiti, gazeteciler bölgeden uzak tutulurken güç.

Ukrayna stratejik olarak mühim İzyum ve Kupyansk şehirlerini ele geçirdiğini açıklıyor. Bu şehirler Donbas’taki birliklere askeri araç-gereç takviyesi yapmak suretiyle Rusya tarafınca üs haline getirilmişti. Yalnızca bu bile Moskova’nın askeri hedeflerine ciddi bir darbe vurur.

Sürpriz unsuru Ukrayna ilerleyişinin merkezinde bulunuyor. Aynı şekilde düşmanın takviye yollarını, cephaneliklerini ve kumanda merkezlerini yerle bir eden batı kaynaklı askeri araç-gereç, İngiltere ve ABD’den alınan uzun menzilli roketatar sistemleri de oldukça mühim.

ABD Müdafa Bakanı Lloyd Austin, yaz süresince 400 kilit hedefin uzun menzilli top atışlarıyla vurulduğunu aktarıyor.

Bu silahların Ukrayna’ya verilmesi öncesi Rusya, topçu sayısında avantajlıydı. Sadece şu anda tabela değişmişe benziyor. ABD istihbaratı, Moskova’nın milyonlarca top mermisi edinebilmek için Şimal Kore’nin kapısını çaldığını iddia ediyor. Rusya’nın elindeki mühimmatın altıncı ayına giren harpte, ciddi oranda azaldığı sonucuna varılıyor. 

Batının tabanca yardımı ve Ukrayna’nın topraklarını geri alma kararlılığı, Rus birliklerini, taşeronlarıyla beraber kaotik bir geri çekilmeye sürüklemişe benziyor. Toplumsal medyadaki paylaşımlarda, zırhlılar, tanklar, silahlar ve cephanenin terk edilmiş olduğu görülüyor.

Doğudaki ilerleyiş, duyurusu oldukça ilkin meydana getirilen güneydeki Herson taaruzundan oldukça daha süratli kazanımla sonuçlandı.

Ukrayna güneydeki taaruzu oldukça öncesinden duyurmuştu fakat doğudaki hücum planı mevzusunda sessizdi. Bugün artık tamamının bir planın parçası olduğu anlaşılıyor. Cenup saldırısı eğer bir şaşırtma saldırısı değildiyse, doğuda yapılacak hücum hazırlığının bu şekilde gizlenmek istendiği sonucu çıkıyor.

Rusya’yı başarıya ulaşmış şekilde ters ayakta bıraktığı ortada… Son aylarda Rusya güneydeki savunmasını güçlendirmek için doğudaki güçlerini kaydırıyordu. Bugün iki cephe de kırılgan bir hale geldi.

Ukrayna doğudakinin aksine güneyde toprak elde etmekte zorlanıyor. Burada arazi doğunun aksine açık alanlardan oluşuyor. İlerleyen ordunun, savunmadaki orduyu geçebilmesi için daha çok birliği ve tabanca gücü olması gerekiyor.

Şimdi Ukrayna’yı bekleyen çekince, Rusya’nın savaşın başlarında yaşamış olduğu tehlikeye benziyor. Değişik cephelerde ilerleme çabası, cephane, araç-gereç ve birlik anlamında maliyetli olabilir. Elde edilmiş alanın büyüklüğü, tedarik mesafesinin de uzaması anlamına geliyor. Bu mesafe açılırsa savunmadaki taraf bundan yararlanabilir.

Aynı şekilde mesafenin açılması cephe hattındaki birliklerin kuşaltılması sonucunu da doğurabilir.

Ukrayna Müdafa Bakanı Oleksiy Reznikov da doğudaki birliklerinin tehdit altında olduğu değerlendirmesine katılıyor.

Alanı elde etmek kadar alanı elde tutmak da mühim. Eğer mahalli halk sizin yanınızdaysa bu daha kolay olabilir.

Ukrayna’nın çift cephedeki taaruzu halen riskli. Oldukca süratli şekilde problemler baş izah edebilir. 

Sadece son kertede amaç toprakları geri almak olsa da Kiev için saldırılar şu an için bundan daha fazlası demek.

Ukrayna dünyaya, savaşı hakkaten kazanabileceği mesajını vermek istiyor. Hali hazırda sahada elde edilmiş kazanımlar daha çok tabanca talebi için kullanılmaya başlandı bile.

Taaruz zamanlaması ile de mühim. Daha zor savaşılacak kış ayları öncesinde Batının desteği de kontrol ediliyor. 

Harp bitmekten halen uzak. Fakat Ukrayna dünyaya bir kez daha sürpriz yapma ve eksiklikleri aşabilme yetisini gösteriyor.