Tarihte bugün: 28 haziran

Fransız yazar, düşünür, felsefeci, siyaset ve müzik teorisyeni Jean-Jacques Rousseau, bir satçinin oğlu olarak 28 haziran 1712’de Cenevre’de dünyaya geldi, 2 temmuz 1778’de Ermononville, Val-d’Oise’da hayata veda etti.
 
Rousseau, 16 yaşlarında Savoy, İtalya ve Fransa’yı kapsayan seyahatlerine başladı. Paris’e ilk kez 1741’de gitti ve 1743’te ikamet hakkını aldı. Yazınsal kabiliyeti yardımıyla ansiklopedist Diderot ile yakın dost oldu.
 
1750’de Dijon Akademisi için yazdığı ‘Discours sur les Sciences et les Arts’ (‘Bilimler ve Sanatlar Üstüne Konuşma’) adlı eserinin ödül kazanması ile ilk başarısını elde etti ve tanındı.
 
Rousseau’nun bir sonraki emek harcaması ‘Discours sur l’Origin et les Fondements de l’Ingalité parmi les hommes’ (‘İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Temeli ve Kökenleri’) 1755 senesinde yayımlandı.
 
Bunu 1760’da yazdığı romanı ‘Julie ou la Nouvelle Héloise’ (‘Julie yada yeni Heloise’), en mühim politik çalışmalarından kabul edilen ve Hollanda’da basılan ‘Du Contrat Social’ (‘Toplumsal Sözleşme’) izledi.
 
1772’de yazdığı ‘Emile au de l’éducation’ (‘Emile ya da Eğitime Dair’) adlı romanına el konuldu ve yakıldı. Bu yüzden İsviçre’ye kaçmak mecburiyetinde bırakıldı.
 
1763’te hem ‘Emile au de l’éducation’ (‘Emile ya da Eğitime Dair’) hem de ‘Du Contrat Social’ (‘Toplumsal Sözleşme’) adlı eserleri yakılınca Cenevre vatandaşlığından çıktı. Hemen sonra yazınsal tartışmalarına Voltaire ile devam etti.
 
Politik görüşlerini, Korsika için 1765’te hazırladığı anayasada ve 1772’de yazmasına karşın 1782’de piyasaya çıkan ‘Considerations sur le Gouvernement de Pologne et sur sa Reformation Projetee’ adlı eserinde deklare etti.
 
1770’te Fransa’da ikamet etme hakkını tekrardan elde etti, 1776’da İngiltere’yi ziyaret etti. Bu tarihten sonrasında Fransa, çalışmalarına höşgörü gösterdi.
 
Sadece artan sıhhat problemleriyle sıkıntılı günler geçiren Rousseau, 1778’de hayata veda etti. Rousseau’nun hususi yaşamı ile ilgili tüm bilgileri içeren otobiyografi türündeki ‘Les Confessions’ (İtiraflar) 1783’te yayımlandı.
 
İnsan doğasına ilişkin çözümlemesiyle, insanoğlunun uygarlık tarafınca değiştirilmemiş, organik halinin birçok açıdan daha üstün olduğu fikri ve çağıl demokrasi anlayışına temel oluşturan toplumsal sözleşme öğretisiyle ün kazanmıştı.
 
Başlıca eserleri
 
‘Discours sur les Sciences et les Arts’ (‘Bilimler ve Sanatlar Üstüne Konuşma’), ‘Discours sur l’Origin et les Fondements de l’Ingalité parmi les hommes’ (‘İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Temeli ve Kökenleri’), ‘Emile au de l’éducation’ (‘Emile ya da Eğitime Dair’), ‘Du Contrat Social’ (‘Toplumsal Sözleşme’), ‘Les Confessions’ (‘İtiraflar’), ‘Lettre a D’Alembert sur les spectacles’ (‘Tiyatro Oyunları üzerine d’Alembert’e mektup’), ‘Julie ou la Nouvelle Héloise’ (‘Julie yada yeni Heloise’), ‘Les Rêveries du promeneur solitaire’ (‘Yalnız Gezenin Düşleri’)
 
Günün öteki mühim vakaları
 
1862: ‘Tasviri Efkar’ gazetesi, Şinasi tarafınca çıkarılmaya başlandı.
1867: Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İtalyan oyun yazarı ve romancı Luigi Pirandello hayata merhaba dedi.
1914: Sırp talebe Gavrilo Princip Avusturya Macaristan veliahtı Franz Ferdinand ve karısını Saraybosna’da öldürdü. Avusturya, bu vakası gerekçe göstererek Sırbistan’a cenk duyuru etti ve Birinci Dünya Savaşı başladı.
1919: Birinci Dünya Savaşı’nı resmen sona erdiren Versailles Antlaşması imzalandı.
1923: Darülfünun, Mustafa Kemal’e Fahri Müderrislik Şahadetnamesi gönderdi.
1931: İspanya’da genel seçimleri sosyalistler kazanmıştır.
1943: Ozan Yahya Kemal, Cumhuriyet Halk Partisi’nin sanat danışmanı oldu.
1945: Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi Abalıoğlu, 65 yaşlarında Cenevre’de yaşama veda etti.
1963: Kürt devleti oluşturmak için örgütlendikleri iddiasıyla 12 şahıs gözaltına alındı.
1965: Cemiyet polisine tam otomatik tabanca ve zırhlı araçlar verilmesi kararlaştırıldı.
1966: Tarihçi ve Demokrat Parti’nin kurucularından profesör Fuad Köprülü, 76 yaşlarında yaşamını yitirdi.
1968: Yunus Nadi Armağanı’nı ‘Bitkin Savaşçı’ romanıyla Kemal Tahir aldı.
1981: Tahran’da İslam Cumhuriyeti Partisi merkezinde bomba patladı: 72 politikacı ve görevli öldü.
1982: Tv, radyo ve gazetelerde banker reklamlarının yapılması yasaklandı.
1994: Doğan Firmalar Grubu sahibi Aydın Doğan, Özgürlük Tüm ortaklık’in yüzde 50 hissesini satın aldı.
2000: ABD, Küba’ya karşı 41 senedir uyguladığı ambargoyu yumuşatma sonucu aldı.

Tarihte bugün arşivi

Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
Mayıs ayı arşivi
1 haziran
2 haziran
3 haziran
4 haziran
5 haziran
6 haziran
7 haziran
8 haziran
9 haziran
10 haziran
11 haziran
12 haziran
13 haziran
14 haziran
15 haziran
16 haziran
17 haziran
18 haziran
19 haziran
20 haziran
21 haziran
(*28*)
23 haziran
24 haziran
25 haziran
26 haziran
27 haziran