Rusya ve Kırım’ı birbirine bağlayan Kerç Köprüsü’ndeki patlama hakkında neler biliniyor?

Güncelleme bir saat ilkin

Paul Adams, BBC Ukrayna Muhabiri

Cumartesi günü Rusya’yı Kırım Yarımadası’na bağlayan Kerç Köprüsü’nde meydana gelen patlama hakkında oldukca sayıda kuram var fakat bu teorilerin 0çoğu pek güvenilir değil.

Rusya, köprüde bombalı araçla hücum düzenlendiğini iddia ediyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’yı “terör eylemi” düzenleyerek köprüye saldırmakla suçluyor.

Toplumsal medya üstünden paylaşılan güvenlik kamerası görüntüleri, patlama anında köprü üstünden batı yönünde ilerleyen bir kamyon bulunduğunu gösteriyor.

Kamyonun Rusya’nın Krasnodar kentinden geldiği iddia ediliyor. Krasnodar, köprüden 1 saatte gidilebilen bir kent.

Rus yetkililer, kamyonun 25 yaşındaki Krasnodarlı Samir Yusubov’a ilişkin bulunduğunu, şöförün ise daha yaşlı akrabası Makhir Yusubov bulunduğunu söylüyor.

Ancak patlama anında devasa bir ateş topunu gösteren görüntüleri dikkatle inceleyen uzmanlar, kamyon ile patlama içinde herhangi bir ilişki kuramıyor.

Saldırının bomba yüklü bir kamyon tarafınca yapıldığı iddiaları Rusya’da şaşırtıcı bir hızla yayıldı.

Bu kim bilir Kremlin’in “terör saldırısı” teorisini Ukrayna tarafınca meydana getirilen bir sabotaj eylemi ihtimaline tercih ettiğinin göstergesi.

BBC’ye konuşan İngiliz ordusundan eski bir patlayıcı uzmanı, “Araçlara yerleştirilen oldukca sayıda bomba gördüm ve bu onlara benzemiyor” dedi ve patlamanın köprünün alt kısmında meydana gelmiş olabileceğini aktardı.

Uzman, patlamanın bir insansız hava aracı (İHA) ile düzenlenmiş olabileceğini söylemiş oldu ve sözlerine devam etti:

“Köprüler aşağı ve sağ ile sol yöndeki rüzgar baskısına dayanıklı bir halde inşa ediliyor. Fakat genel anlamda aşağıdan yukarıya doğru bir baskıya uygun değiller. Bence saldırıda bundan yararlanıldı.”

Güvenlik görüntülerini izleyen bazı gözlemciler patlamadan saniyeler ilkin köprünün ayaklarından birinin çevresinde küçük bir teknenin yay dalgasını tespit etti.

Peki bu iyi mi bir tekne olabilir?

21 Eylül’de Rus toplumsal medya platformlarında, Kırım’daki Sivastopol kentinde Rus deniz üssüne yakın bir noktada insansız bir teknenin karaya vurduğunu gösteren görüntüler paylaşılmıştı.

Bu büyük ve üstü kapalı, önünde sensörleri ve üstünde beyaz periskop aleti olan bir kayıktı.

Yerel basında yer edinen haberlere nazaran bu tekne karaya vurduktan sonrasında açık denize götürülüp patlatıldı.

Rusya kontrolündeki Sivastopol’un valisi Mihail Razvozhayev, “İnsansız bir teknenin parçası bulunmuş oldu. Kontrollerden sonrasında tekne açık denizde patlatılarak imha edildi. Bu süreçten kimse negatif etkilenmedi” dedi.

Ukrayna’nın buna benzer gizli saklı donanıma haiz olduğu daha ilkin de iddia edildi.

BBC’ye konuşan İngiliz ordusundan eski bir patlayıcı uzmanı, “Ukrayna’nın hem gözetleme hem de uzaktan kumandalı deniz hücum araçları olduğuna dair güvenilir bilgiler var. Bu, senelerdir geliştirilen bir donanım” dedi.

Eğer Ukrayna hakikaten kendi kontrolündeki topraklardan yüzlerce kilometre uzaklıktaki Kerç Köprüsü’ne bu şekilde saldırdıysa, bu Kiev’in şimdiye kadarki en iddialı operasyonlarından bir tanesi olabilir.

Ancak bu iddiayı hemen hemen kimse doğrulamadı.

Öteki taraftan Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Mykhailo Podolyak, dün yapmış olduğu açıklamada Rusya’nın kamyon saldırısı teorisini bir bakıma destekledi.

Podolyak, patlamanın Rusya güvenlik kurumları içinde yaşanmış olan anlaşmazlıklardan kaynaklandığını ve “suçluların Rusya’da aranması icap ettiğini” söylemiş oldu ve sözlerine devam etti:

“Bu vaka FSB (Rusya’nın iç haber alma servisi), PMC (Wagner Grubu benzer biçimde hususi askeri müteahhitler) ve Rusya Müdafa Bakanlığı çalışanları arasındaki anlaşmazlıkların somut bir tezahürüdür.”

Podolyak acaba başka kimsenin bilmediği bazı bilgilere mi haiz? Yoksa Rusya’nın son dönemde Ukrayna’daki askeri kayıpları üstüne Moskova’nın sinirlerine mi dokunmaya çalışıyor?

Bunun yanıtını bilmiyoruz.

Ukrayna, Nisan ayında Rus cenk gemisi Moskva’nın batırılması ya da Ağustos’ta Saky’deki Rus hava üssünün vurulması vakalarında olduğu benzer biçimde bu durumda da gerçekleri saklı tutuyor.

Kiev yönetimi, Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgalinden bu yana askeri faaliyetlerinin yanı sıra oldukca başarı göstermiş bir enformasyon kampanyası da yürüttü. Son patlama sonrası takınılan tavır da bunun bir parçası. Bu strateji, işliyor benzer biçimde görünüyor.