Pakistan’da sel felaketi: En az 700 bin ev yıkıldı, afetzedeler ‘Acil yiyecek ve ilaç yardımı gerek’ diyor

Farhat Javed
BBC Urdu Servisi, Manur Vadisi

Pakistan’da meydana gelen sellerde 1000’den fazla şahıs yaşamını yitirdi, en az 700 bin ev yıkıldı, milyonlarca şahıs yolların kapanması ve köprülerin yıkılması sebebiyle mahsur kaldı. Genelkurmay Başkanı Kamar Cavid Bajwa yıkımı onarmanın seneler alabileceğini söylemiş oldu. Felaketten en fena etkilenen eyaletler Belucistan ve Sind fakat Hayber Paktunkwa eyaletinde de büyük yıkım var. BBC Urdu Servisi ekibi en az 10 köprünün yıkıldığı bu dağlık eyaletteki Manur Vadisi’nde felaketin tesirini görmüş oldu.

Manur Vadisi, Pakistan’ın meşhur gezinsel bölgelerinden Kagan Dağları’nda. Dev seller vadiyi silip süpürürken en az 15 kişinin öldüğü düşünülüyor.

Sel sebebiyle bu güzelim vadiyi bölgedeki en büyük yerleşim merkezine bağlayan betonarme köprü de yıkılmış. Bu yüzden nehrin öte yanında kalan köylerin sakinlerinin dış dünya ile bağlantısı kesilmiş ve yardım bekliyorlar.

BBC ekibi olarak sel ve toprak kaymasından ziyan olmuş yolda bir saatlik oldukça tehlikeli bir otomobil yolculuğu yaptıktan sonrasında vadiye ulaştık.

Yıkılan köprülerin yerine derme çatma bir ahşap köprü oluşturulmuş. Onun başlangıcında eşyalarıyla bekleyen bir bayan gördük. Nehrin öteki tarafındaki evini görebildiğini fakat gidemediğini söyledi. Evlatları da oradaymış. “Burada iki gündür hükümetin gelip köprüyü onarım etmesini umuyorum. Fakat yetkililer bizlere dağın ötesinden dolaşıp yürüyerek evlerimize gitmemizi söylüyor. Fakat bu 10 saatlik bir yol. Ben yaşlı bir kadınım. Bu yolu iyi mi yürürüm” diyor.

Yağmur tekrardan başlayıp dere gene kabarışa geçince kalkıp uzaklaşıyor.

Nehrin öteki yanında kerpiçten evlerinin önünde oturan hanımefendiler ve çocuklar görülüyor. Bizi yetkililer sanıp el sallıyorlar. İçlerinden biri bir kağıda yazdığı notu taşlarla doldurmuş olduğu bir naylon torbaya iyice sararak bizlere doğru atıyor.

Bu, şu anda mahsur kalanların bu tarafla tek iletişim yolu. Cep telefonu şebekeleri burada çalışmıyor. Atılan notta uğradıkları kayıplar sıralanıyor ve acil yiyecek ve ilaç yardımı çağrısı yapılıyor:

“Bir oldukca şahıs hasta ve köyden yürüyerek başka bir yere gidecek durumda değil. Lütfen şehirle aramızdaki bağlantıyı elde eden köprüyü onarım edin. Yiyecek ve ilaca ihtiyacımız var. Yola ihtiyacımız var.”

Görüştüğümüz felaketzedeler yetkililerin gelip fotoğraf çekip gittiklerinden ve hiçbir yardım gelmediğinden şikayetçi.

Fakat BBC’nin görüştüğü, bölgenin vali yardımcısı bölgede derhal kapsamlı bir kurtarma ve yardım harekatı başlatıldığını ve tüm otellerin tahliye edildiğini söylüyor. Yetkili hasar tespit çalışmalarının da tamamlandığını ve felaketzedelerin yakında tazminat alacaklarını söylüyor.

Hükümet sellerden iklim değişikliğini görevli tutarken, görüştüğümüz insanoğlu hükümeti ve mahalli yetkilileri nehrin derhal kenarına oteller yapılması için müteahhitlere izin vermekle suçluyor.

Kagan çarşısında görüştüğümüz bir bölge sakini, “Bu oteller ve dükkanlar suların organik yataklarının önünü kesti ve oldukca daha hafifçe atlatabileceğimiz bir selde oldukca daha büyük kayıplar verdik” diyor.

Gezinsel otellerin bir çok hakikaten Kagan ve komşu vadilerde hep Kunhar nehri kıyılarına inşa edilmiş ve bunlardan bazıları okullar ve karakollar şeklinde, tahrip olan binalar içinde.

Az ilerde bir aile nehrin kenarında kurmuş oldukları çadırda barınıyor. Aileden 8 kişinin sele kapıldığını söylüyorlar.

Şiddetli yağışlar, sel ve toprak kaymaları Pakistan’ın oldukca geniş bir kesiminde büyük can kaybı ve zarara yol açtı.

Milyonlarca insan yiyecek su ve barınak ihtiyacı içinde beklerken, yardım ekipleri bir kısmı mahsur kalan bu insanlara ulaşmakta zorlanıyor.

Sind ve Belucistan en fena etkilenen eyaletler fakat Hayber Paktunkwa da büyük hasar yaşanmış olan eyaletler içinde.

Pakistan ordusu yardım müesseselerinin erişimi zor bölgelere ulaşabilmesi için devreye girdi. Bir oldukca bölgeye bir tek helikopterle ulaşılabiliyor.

Hükümet ek olarak öteki ülkelere ve internasyonal finans kuruluşlarına felaketle baş edebilmek için yardım çağrısı yapmış oldu.