Nobel Barış Ödülü, Belarus, Ukrayna ve Rusya’dan insan hakları savunucularına verildi

2022 Nobel Barış Ödülü, Belaruslu insan hakları savunucusu Ales Bialiatski, Rus insan hakları örgütü Memorial ve Ukraynalı insan hakları kuruluşu Sivil Özgürlükler Merkezi’ne verildi.

Ödülleri açıklayan Nobel Komitesi Başkanı Berit Reiss-Andersen, kazananların Belarus, Rusya ve Ukrayna’da “insan haklarını, demokrasiyi ve barışçıl yaşamı muhteşem bir halde savunduğunu” söylemiş oldu.

Reiss-Andersen, onların “sulh ve demokrasi mücadelesinde sivil cemiyet hareketinin ve insanların temel hakları ve güç sahibi kişileri ve kuruluşları eleştirme haklarının önemini temsil ettiğini” söylemiş oldu.

Barış Ödülü’nü kazananlar, komite tarafınca cenk suçlarını ve insan hakları ihlallerini sergilemek için yaptıkları emek harcamalar için takdir edildi.

60 yaşındaki Belaruslu insan hakları savunucusu Ales Bialiatski, 2020’den bu yana gözaltında tutuluyor.

Bialiatski, 1996 senesinde Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun protesto eden halka uyguladığı baskının arkasından Viasna İnsan Hakları Merkezi’ni kurdu.

Nobel Barış Ödülü Komitesi, Bialiatski’nin ülkesinde demokrasi ve barışın sağlanmasına tüm yaşamını adadığını söylemiş oldu.

Bialiatski, ilk 2011 senesinde vergi kaçırma suçundan tutuklanmıştı.

2014’te özgür bırakılan Bialiatski ondan sonra Belarus seçimleri döneminde meydana getirilen eylemler esnasında yine gözaltına altındı.

30 yıldan uzun bir süresidr Sovyet döneminde öldürülen, hapsedilen yada zulüm gören insanların hikayelerini korumak ve anlatmak için çalışan Rus insan hakları örgütü Memorial, Nisan ayında kapatıldı.

Moskova tarafınca hiçbir vakit desteklenmeyen müessese ilk 2006 senesinde, ondan sonra yine 2014 senesinde hükümet tarafınca uyarı aldı ve yurtdışından fon almış olduğu iddialarıyla “yabancı ajanlar” listesine alındı.

Rusya Yüksek Mahkemesi, Aralık 2021’de örgütün 2012 Yabancı Gizmen Yasası’nı ihlal etmiş olduğu nedeni öne sürülerek kapatılmasını hükmetti.

Sivil Özgürlükler Merkezi (CGS) ise Ukrayna’daki en mühim insan hakları kuruluşlarından bir tanesi.

2007 senesinde dokuz eski Sovyet Birliği ülkesinde insan hakları kurumlarının yöneticilerinin bir araya gelmesiyle kurulan CGS’in merkezi Kiev’de bulunuyor.

Örgüt, kuruluşundan bu yana Rusya’nın 2014’te ilhak etmiş olduğu Kırım bölgesindeki siyasal zulümleri takip ediyor, Donbas harbinde insanlara karşı meydana getirilen suçları izliyor ve Kremlin’in siyasal tutsakları hakkında internasyonal kampanyalar yürütüyor.

Sivil Özgürlükler Merkezi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana Rusya’nın Ukrayna halkına karşı işlediği cenk suçlarını takip ediyor.