Büyük Set Resifi’nde toparlanma görülse de tehdit sürüyor

Tiffannie Turnbull

BBC News, Sydney

Avustralya’da meydana getirilen bir araştırmada, fırtınalar ve beyazlaşma felaketlerinin arkasından, Büyük Set Resifi’ndeki mercan kayalıklarının toparlandığı ve geniş kesimlerde üstün dereceli seviyelere geldiği tespit edildi.

Büyük Set Resifi’nin gözlemlenmeye başladığı 36 yıl öncesinden bu yana, resifin şimal ve orta kesimlerinde en büyük seviyede mercan kayalığı örtüsü görüldü.

Sadece resifin cenup kesimlerindeki mercan örtüsü azaldı.

Yetkililer yeni oluşan mercan kayalıklarının bilhassa tehdit altında oluğunu ve sürecin iklim deşikliği ve öteki tehditler sebebiyle hızla geriye çevrilebileceğini belirtti.

Avustralya Deniz Bilimleri Enstitüsü (Aims) her yıl havadan gözlemler ve teknelerle yavaşça çekilen dalgıçlar tarafınca resifin durumunu inceliyor.

Son altı yıldaki dördüncü büyük beyazlaşmanın geçen Mart’ta teyit edilmesinden sonrasında, Aims bu yılki araştırma neticelerinden oldukça kaygılıydı.

Aims Genel Sekreteri Paul Hardisty, “36 senelik araştırma sürecinde, Büyük Set Resifi’nde asla bu kadar zamanlama anlamında birbirine yakın beyazlaşma görmedik”  dedi.

Beyazlaşma, ısınan sular sebebiyle mercan kayalarının, içlerinde yaşayan, onlara rengini ve canlılığını veren alg türü organizmaları atmasıyla oluşuyor. Bu felaketten sonrasında kayalığın tekrardan canlanması mümkün; sadece yalnızca koşullar tekrardan düzelirse bu olabiliyor.

2016’dan ilkin bir tek iki beyazlaşma vakası görülmüştü.

Bu yılki beyazlaşma, normalde suyun ısısını azaltan iklim vakası La Nina esnasında görülen bir ilkti.

Dr. Hardisty son sonuçların koşulların izin vermesi halinde resifin kendisini toparlayabileceğini gösterdiğini, sadece “akut ve kuvvetli sorunların” daha sık ve daha uzun soluklu bulunduğunu belirtti.

Resif hem de, mercanları yiyen dikenli deniz yıldızları ve zarar veren dalgalar yaratan tropik siklonlardan da zarar görüyor.

Aims’ten Dr. Mike Emslie, yeni oluşan Acropora türü mercanların resife yönelik tehditlere bilhassa açık bulunduğunu söylüyor.

Emslie “Bu, gelecekte yaşanacak sorunların, gözlemlenen toparlanmayı kısa sürede geri çevirebilmesi anlamına geliyor” dedi.

Büyük Set Resifi, dünyanın biyolojik açıdan en çeşitli ekosistemlerinden biri olarak, “büyük bilimsel ve yapısal önemi” sebebiyle 40 senedir Dünya Mirası sıralamasında.  

Resifin bakım ve yönetimini üstüne alan Büyük Set Resifi Deniz Parkı Kurumu, iklim değişikliği sebebiyle, resifin geleceğinin “oldukça fena” olacağını söylüyor.

UNESCO ise resifi korumak için yeterince şey yapılmadığını korumak için çaba sarfediyor.