Bakan Çavuşoğlu’ndan Zaporijya açıklaması: Biz başardık

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Zaporijya Nükleer Santrali’nin bölgesel ve hatta küresel bir felakete dönüşmemesi için Rosatom ile Internasyonal Atom Enerjisi Ajansı’nı bir araya getirmeyi biz başardık. Savaşın diplomasiyle çözümü için de çabalarımız devam ediyor” dedi.

Bakan Çavuşoğlu, Ankara’daki Bilkent Üniversitesi’nde ‘Girişimci ve İnsani Türk Dış Politikası’ temalı konferansa katıldı. Çavuşoğlu, cumhuriyetin ikinci yüzyılını tüm dünyada ‘Türkiye Yüzyılı’ yapma hedefinde olduklarını belirterek, “Gazi Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Yurtta barış, cihanda barış’ ilkesi doğrultusunda, cumhuriyetin ikinci yüzyılını ‘barışın yüzyılı’ halletmeye çalışıyoruz. Bildiğiniz benzer biçimde, Türk dış politikasını tanımlamak için kullandığımız ana kavram girişimci ve insani dış ilişkiler. Etrafımız krizlerle çevrili. Dünyadaki çatışmaların yüzde 60’ı yakın çevremizde. Savaşlardan çözümü dondurulmuş ihtilaflara, çevreden ekonomiye, terörden düzensiz göçe, enerji ve besin krizine tüm küresel şoklar birbirini besleyip büyütüyor. Bu sınamalar ve fırsatlar karşısında girişimci olmak, doğrusu ön almak, her yerde bayrak göstermek, sorunları büyümeden çözmek bir zorunluluk. Bu sayede küresel bir erkek oyuncu olarak küresel sorunlara da çözüm getiren bir dış siyaset izliyoruz. Dış politikamızın öteki sütununda ise kökünü medeniyetimizden alan değerler var. Bu da diplomasimizin insani boyutu. Bu iki sütun birbirini destekliyor. Dış politikamızın başarısı için bu iki ayakta da başarıya ulaşmış olmamız gerekiyor. Dengelerin oldukca süratli değişmiş olduğu bu dünyada ulusal çıkarlarımızı korumak için girişimci ve insani bir dış siyaset izlememiz koşul” diye konuştu.

“BATI EKONOMİK ÜSTÜNLÜĞÜNÜ YİTİRİYOR”

Bakan Çavuşoğlu, dönemin hızlandığına vurgu yaparak, “Baş döndüren gelişmeler yaşıyoruz. Adeta geleceğin bir provasını yapıyoruz; paranın icadından bu yana ilk kez sanal paralar, sanatın icadından bu yana ilk kez NFT’ler işin doğasını değiştirdi. Sosyalleşmenin büyük kısmı bugün sanal ortamda. Uzay emek harcamaları benzer biçimde eskiden tamamen devletlerin kontrolündeki alanlarda bugün {özel sektör} etkin. İlk uydu yörüngeye Birleşmiş Milletler’in (BM) kuruluşundan 12 yıl sonrasında gönderildi. Bugün 5 bine yakın uydu var. Bu değişikliklerin tesirini öngörmek zor. Biz de netin, cep telefonunun bireysel ve toplumsal yaşamımızdaki tesirini öngöremezdik. Bu köklü değişiklik, dünya dengelerine ve dolayısıyla diplomasiye de yansıyor. Yeni bir paradigma değişiminin eşiğindeyiz. Batı, ekonomik üstünlüğünü yitiriyor. Fakat daha önemlisi, hegemon enerjisini yitiriyor. Şundan dolayı düşünsel üstünlüğünü kaybediyor. Düşünsel üstünlükten kastım, iyi mi düşünüleceğini, söylemi belirleyen, doğrusu kuralları koyan bir üstünlük. Bugün Batı merkezli okuma, yerini alternatiflere bırakıyor. Gelecek yıl dünyanın en kalabalık ülkesi, bir başka Asyalı güç Hindistan olacak. Bir çalışmaya gore, dünyanın ekonomik ağırlık merkezi her yıl 140 kilometre hızla doğuya kayıyor” ifadelerini kullandı.

“İKİ LİDER İLE DÜZENLİ KONUŞABİLEN TEK NATO LİDERİ”

Yeni bir sistemik değişimin başlangıcında olduklarını vurgulayan Bakan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

“Bu değişime ayak uydurmak, onu yönlendirmek mühim. Etken ve kuvvetli olmazsak akıntıya kapılma riski var. Bundan dolayı dış politikamız etkin, insani, oldukca yönlü, oldukca aktörlü, esnek, gerçekçi fakat değerlere dayalı. Mesela, ara buluculuk mevzusunda marka haline gelmemiz bu anlayışımızın sonucu. Rusya-Ukrayna harbinde çabalarımızı tüm dünya görüyor; İstanbul Tahıl Mutabakatı, küresel besin krizini önledi. İki taraf içinde tutsak değişimi, Sayın Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü önder diplomasisi yardımıyla mümkün olabildi. Zaporijya Nükleer Santrali’nin bölgesel ve hatta küresel bir felakete dönüşmemesi için Rosatom ile Internasyonal Atom Enerjisi Ajansı’nı bir araya getirmeyi biz başardık. Savaşın diplomasiyle çözümü için de çabalarımız devam ediyor. Tarafları ilkin Antalya’da sonrasında İstanbul’da bir araya getirdik. Cumhurbaşkanımız iki liderle de tertipli konuşabilen tek NATO lideri. Öteki taraftan, krizlerin ortaya çıkardığı fırsatları da değerlendiriyoruz. Çin’den ülkemize uzanan Orta Koridor’u yeni İpek Yolu’na dönüştürmek için mühim adımlar atıyoruz. Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan 3’lü Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları mekanizmasını oluşturduk. Yarın Aktau’da 2’nci toplantıyı yapacağız. Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan olarak benzer bir mekanizma oluşturduk. Türk Dünyası’nın güçlendirilmesi için Türk Devletleri Teşkilatı’nda zamanı bir dönüşümü sağladık. 11 Kasım’da KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olması bir başka zamanı adım oldu. Bu tarz şeyleri yaparken, hem dış politikamızın geleneksel eksenini güçlendiriyoruz, hem de açılım politikalarımızı derinleştiriyoruz. Batı’da, Doğu’da, Şimal’de, Cenup’de etken olmalıyız. Şundan dolayı bizim her coğrafyayla kontakt kurabilme kabiliyetimiz var. Bundan istifade etmeliyiz.”