Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kazakistan’ın Hazar kıyısındaki limanı Aktau’da Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan Üçlü Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları İkinci Toplantısı’nın açılış konuşmasını yapmış oldu. Toplantıya Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ile katılan Çavuşoğlu, görüşmede Gürcistan’ın da yer aldığına ve bu durumun bölgesel iş birliği vizyonlarını güçlendirdiğini ifade ederek, “Son dönemde üç gelişme jeopolitiği geri getirdi. İlk olarak tedarik zincirlerindeki aksama sürdürülebilir ulaştırma bağlantılarının önemini gösterdi, artık arz güvenliği en mühim rekabet unsuru. İkinci olarak Rusya-Ukrayna savaşı, küresel besin ve enerji krizine yol açtı. İstanbul Tahıl Anlaşması öncesinde küresel bir besin krizi kapıdaydı. Üçüncü olarak ABD-Çin gerilimi derinleşiyor. Dünyanın en büyük iki ekonomisinin ayrışmasını telafi edecek mekanizmalara gereksinim olduğu ortada. Ortaya çıkan bu sınamalar fırsatları da bununla beraber getiriyor. Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarması, sürdürülebilir arz güvenliği açısından yeni imkanlar sunuyor” dedi.
Bu yıl Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havaalanlarının açılışını yaptıklarını belirten Bakan Çavuşoğlu, “Haziran’daki ilk toplantımızın bildirisinde, Zengezur’un önemini vurgulamıştık. Bu bölge Orta Doğu ile Kafkasları, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlamak açısından stratejik öneme haiz. Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) bir internasyonal teşkilat olarak kurumsallaşması bizlere yeni bir iş birliği zemini sağlıyor. Teşkilatımız bünyesinde ticari, kültürel, siyasal bütünleşmeyi daha da derinleştireceğiz. Bu kapsamda bilhassa ortak alfabe mevzusundaki emek harcamalar da ehemmiyet kazanıyor. Semerkant Zirvesi’nde, Şimal Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) gözlemci üye olmasıyla, teşkilatımızın Akdeniz’e erişimi güçlendirildi. Zirvede imzaladığımız ulaştırma bağlantılarını güçlendiren anlaşmalar büyük ehemmiyet taşıyor. Bu tarz şeyleri hayata geçirmek için üçlü başlattığımız bu çoklu platformları somut-sonuç odaklı olarak işletmeliyiz” şeklinde konuştu.
“ORTA KORİDOR’A ULUSLARARASI AKTÖRLERİN DE İLGİSİNİN GİDEREK ARTTIĞINI GÖRÜYORUZ”
Kıtalar arası en büyük tecim akışının Asya ile Avrupa içinde bulunduğunu belirten Çavuşoğlu şunları söylemiş oldu:(*6*)
“Edirne’den Katonkaragay’a kadar kuş uçuşu tam 5 bin kilometrelik bir hattı bir tek burada bulunan bu masanın etrafındaki 4 ülkeyi katederek geçebilirsiniz. Orta Koridor’a internasyonal aktörlerin de ilgisinin giderek arttığını görüyoruz. Japonya’nın bu hattı denediğini biliyoruz. ABD’nin Tiflis’te lojistik yatırımları desteklediğini memnuniyetle görüyoruz. Avusturya Federal Demiryolu (ÖBB) şirketi, Danimarka’dan Maersk ve Finlandiya’dan Nurminen benzer biçimde taşımacılar, Orta Koridor’u daha çok kullanmaya başladılar. Orta Koridor’da 2022’de taşınan kargo hacminin 2021’in 6 katı olması bekleniyor. Bu fırsattan yararlanmak için ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırmalıyız. Bu mevzuda atılacak adımları, ulaştırma bakanlarımız çalışıyor.”
“İŞ BİRLİĞİMİZİ SONUÇ ODAKLI OLARAK İLERİ TAŞIMALIYIZ”
Enerjide kaynak ve güzergah çeşitlendirilmesinin mühim bir gereksinim hali aldığını belirten Çavuşoğlu, Hazar gazının Avrupa’ya taşınmasında Azerbaycan’la ortaklaşa iş yapıyoruz, TANAP projeleriyle beraber. Gene Bakü-Tiflis-Ceyhan ile Hazar Havzası’ndan 16 senedir Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan petrolünü internasyonal piyasalara ulaştırıyoruz. Enerji alanında iş birliğimizi güçlendirdikçe stratejik konumumuz da pekişecektir. Hepinizle ülke olarak muhteşem ilişkilerimiz var. Şuşa Beyannamesi’yle Azerbaycan’la resmi olarak bağlaşık olduk. Kazakistan’la ilişkilerimizi bu yıl geliştirilmiş stratejik ortaklık seviyesine çıkardık. Gürcistan’la stratejik ortağız. Aramızdaki yakın iş birliği, jeopolitiğin dönüşüyle ortaya çıkan krizleri fırsata çevirmemize olanak sağlıyor. İşbirliğimizi netice odaklı olarak ileri taşımalıyız hep beraber. Bu çerçevede 2022-2027 yol haritamızı oluşturan emek verme grubumuza da huzurlarınızda teşekkür etmek isterim” şeklinde konuştu.
“ASYA VE AVRUPA ARASINDA TİCARİ VE EKONOMİK ETKİLEŞİMİ SAĞLAYAN BİR KONUMA SAHİBİZ”
Bakan Çavuşoğlu, toplantı sonrasında düzenlenen basın toplantısında ise “Bu kez dostumuz Gürcistan’ı da aramızda görmekten memnunuz. Kazakistan’daki Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarının Kazak kardeşlerimiz için hayırlı olmasını arzuluyorum. Sayın Tokayev’i seçim zaferinden dolayı bir kere daha kutlama ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız da kendisini arayarak Türkiye adına tebriklerini ilettiler” dedi.(*6*)
Bakan Çavuşoğlu sözlerine şu şekilde devam etti:
“Türkiye-Kazakistan ilişkilerini geliştirilmiş stratejik ortaklık seviyesine çıkardık. Liderlerimiz bu yıl iki devlet ziyareti düzenlediler. 20 antak kalma imzaladık. Can Azerbaycan ile ilişkilerimiz müttefiklik seviyesinde. Sayın Cumhurbaşkanımız bu yıl Azerbaycan’ı iki kez, Cenap Prezident Aliyev ise ülkemizi üç kez ziyaret etmiştir. Gürcistan ile stratejik ortağız. Dışişleri Bakanı dostum İlia Darchiashvili ile tertipli temas halindeyiz. En kısa zamanda Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyi Zirvesi’ni de Gürcistan’da Cumhurbaşkanımızın ziyareti marjında gerçekleştirmek istiyoruz. Küresel ve bölgesel gelişmelerin ortaya çıkardığı sınamaları yönetmemiz, fırsatları da lehimize çevirmemiz gerekiyor. Haziran ayında başlattığımız üçlü mekanizmanın temel amacı da aslına bakarsanız budur. Pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı dünya pazarlarına devamlı erişimin önemini gözler önüne serdi. Bunun için kuvvetli bir ulaştırma altyapısı koşul. Hazar geçişli Doğu-Batı orta koridorunun önemi her geçen gün artıyor. Orta koridorda 2022’de taşınan kargo hacminin, 2021’in 6 katı olması bekleniyor. Kısaca ortalama 3.2 milyon ton. Internasyonal erkek oyuncular de Orta Koridor’a artan bir ilgi gösteriyor. Asya ve Avrupa içinde artık ticari ve ekonomik etkileşimi elde eden bir konuma sahibiz. Ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırarak potansiyelimizi hayata geçirebiliriz. Bu toplantı öncesinde Ulaştırma Bakanlıklarımız Orta Koridor’un altyapısını güçlendirmek amacıyla somut iş birliği unsurları içeren 2022-2027 yol haritasını hazırladılar. Kendilerine de oldukça teşekkür ediyoruz. Daha ilkin de vurguladığımız benzer biçimde Bakü-Tiflis-Kars demir yolu, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, TANAP boru hattı benzer biçimde projeler stratejik özellikte. Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü benzer biçimde yatırımlarımız da stratejik bir vizyonun ürünüdür. Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarması yeni imkanlar sunuyor. Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havaalanlarının açılışını yaptık. TDT Semerkant Zirvesi’nde aramızdaki ulaştırma bağlantılarının ve ticari iş birliğinin güçlendirilmesi amacıyla birçok adım attık. KKTC’nin, TDT’ya gözlemci üye olmasıyla teşkilatımız Akdeniz’e erişimini güçlendirdi. TDT bünyesinde benzer adımların devamı da gelecektir. Bir tek tecim ve ulaştırma alanlarında değil kültürel ve siyasal mevzularda da iş birliğimizi daha da derinleştireceğiz. Bu bağlamda ortak alfabe için yaptığımız emek harcamalar ve ortak mirasımızın korunmasına yönelik adımlara hususi ehemmiyet veriyoruz. Sınamaların da fırsatların da bilincindeyiz. Kaybedecek vaktimiz yok. Bugünkü toplantımız da bu anlayışın sonucu. Beraber somut adımlarla ilerleyeceğiz.”
Yoruma kapalı.